Karta charakterystyki jest to dokument, który zawiera spis zagrożeń jakie może spowodować dana substancja lub mieszanina chemiczna. Dodatkowo zawarte w niej są, także podstawowe informacje fizykochemiczne na temat danej substancji. Karta charakterystyki jest to podstawowe narzędzie używane w komunikacji pomiędzy producentem, a odbiorcami.
Sporządzenie karty jest obowiązkowa oraz regulowane przepisami prawnymi. Wynika to z rozporządzenia REACH, a dokładniej artykułu 31 (rozporządzenie (WE) numer 1907/2006). Podstawowym zadanie karty charakterystyki jest przesłanie informacji dla użytkowników substancji, o potencjalnych zagrożeniach, które wynikają z użytkowania różnego rodzaju substancji. Dodatkowo informuje ona, także jak zminimalizować to ryzyko oraz jak postępować gdyby wydarzyły się sytuacje niebezpieczne związane z użytkowaniem tych substancji. Kolejnym dodatkowym aspektem, dla którego została stworzona karta charakterystyki jest podjęcie odpowiednich środków, które są potrzebne do zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy, gdzie substancje chemiczne są używane. W skrócie pozwala to na zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz ochronę środowiska i zdrowia człowieka.
Użytkowanie substancji i mieszanin chemicznych bez odpowiednich kart charakterystyki jest zabronione. Osoba prowadząca działalność, w której jest styczność z tymi substancjami ma obowiązek posiadać wymagane karty charakterystyki dla tych substancji.
W dniu 21.01.2009 roku wprowadzone zostało Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) numer 1272/2008, odnośnie klasyfikowania, pakowania i znaczenia mieszanin oraz substancji, które zmieniło i uchyliło dyrektywy 1999/45/WE oraz 67/548/EWG, a także zmieniło dotychczasowe rozporządzenie o numerze 1907/2006, które dalej pozostało nazywane rozporządzeniem CLP.
W skład systemu CLP wchodzą ujednolicone kryteria dotyczące klasyfikowania mieszanin i substancji chemicznych ze względu na zagrożenia, które są przez nie stwarzane. Dotyczy to zagrożeń dla środowiska naturalnego, a także zagrożeń dla zdrowia człowieka. Zawarte są tam również ujednolicone zasady, które dotyczą informowania o tych zagrożeniach i zawierają one wymogi, które dotyczą kart charakterystyki i oznakowania. Ujednoliceniu poddane zostały, także zwroty, które wskazują na rodzaj zagrożenia, zwroty ostrzegawcze i symbole zagrożenia. Wszystko sporządzone zostało w celu stworzeniu zintegrowanego systemu informowania o zagrożeniach.
Według przepisów i wymogów prawnych, karta charakterystyki powinna zostać sporządzona tylko przez osoby, które posiadają do tego odpowiednie kwalifikacje (bardzo ważna jest odpowiednia wiedza merytoryczna w temacie chemii, toksykologii i prawa). Przepisy określają, także to, że karta powinna zostać sporządzona w języku polskim. Należy podkreślić, że karta charakterystyki jest to jeden z najważniejszych dokumentów, który przewidziany jest w łańcuchu dostaw.
Odpowiedzialność prawną za prawidłowe sporządzenie oraz wprowadzenie do użytku odpowiednio sformułowanej karty charakterystyki ponosi producent lub dostawca danej substancji chemicznej. Karty charakterystyki powinny być na bieżąco aktualizowane, zgodnie ze zmieniającymi się przepisami prawnymi.
Warto zaznaczyć, że sporządzenie samej karty charakterystyki, nie zwalnia producenta z obowiązku odpowiedniego oznaczenia i opisania opakowania wszystkich substancji oraz mieszanin niebezpiecznych. Takie oznaczenie i opisanie substancji, powinno odbyć się zgodnie z przepisami Unii Europejskiej oraz przepisami krajowymi.
